De wildernis intrekken is een onvergetelijke ervaring: je voelt je vrij, verbonden met de natuur en volledig los van het dagelijkse leven. Maar die prachtige, afgelegen omgeving brengt ook risico’s met zich mee. Wanneer er een blessure of medisch noodgeval optreedt, is hulp vaak ver weg. Daarom is kennis van eerste hulp in de wildernis onmisbaar voor elke outdoorliefhebber.

In deze blogpost bespreken we de belangrijkste EHBO-vaardigheden en strategieën om veelvoorkomende verwondingen en noodgevallen aan te pakken wanneer je ver van directe medische zorg bent.

1. De Situatie Beoordelen: De ABC’s van Eerste Hulp

Bij elke eerste-hulp situatie begin je met het controleren of de omgeving veilig is — zowel voor jou als voor het slachtoffer. Pas daarna volg je de ABC’s van eerste hulp:

A – Airway (Luchtweg): Controleer of de luchtweg vrij is. Als iemand bewusteloos is, kantel het hoofd voorzichtig naar achteren.
B – Breathing (Ademhaling): Kijk, luister en voel of iemand ademt. Is er geen ademhaling? Start beademing of reanimatie, mits je hiervoor getraind bent.
C – Circulation (Circulatie): Controleer de pols en kijk of er sprake is van ernstige bloedingen. Bij een ontbrekende pols of hevige bloeding moet je onmiddellijk ingrijpen.

2. Wonden en Bloedingen Behandelen

In de wildernis komen snijwonden, schaafwonden en beten vaak voor. Zo ga je ermee om:

• Reinig de wond: Spoel met schoon water om vuil te verwijderen en dep voorzichtig droog.

• Stop de bloeding: Druk met een schoon verband of doek op de wond. Bij hevige bloeding kun je het lichaamsdeel verhogen.

• Verband aanbrengen: Bedek de wond met een steriel verband en zet het vast. Raadpleeg medische hulp bij diepe of geïnfecteerde wonden.

3. Omgaan met Breuken en Verstuikingen

Een misstap op oneffen terrein kan snel leiden tot een botbreuk of verstuiking.

Immobiliseer: Maak een spalk van stevige materialen zoals een stok of wandelstok. Zorg dat de spalk voorbij de gewrichten boven en onder de breuk uitkomt.
Koelen en Elevatie: Bij verstuikingen: koel en houd het aangedane lichaamsdeel omhoog.
Pijnstilling: Geef indien mogelijk een pijnstiller en houd het slachtoffer comfortabel tot verdere hulp beschikbaar is.

4. Hypothermie Herkennen en Behandelen

Hypothermie ontstaat wanneer het lichaam sneller warmte verliest dan het kan produceren. Dit kan zelfs bij milde temperaturen gebeuren.

Vroege symptomen: Rillen, vermoeidheid, verwardheid, onduidelijke spraak.
Wat te doen:

• Breng het slachtoffer naar beschutting.

• Verwijder natte kleding en trek droge, warme lagen aan.

• Gebruik dekens, slaapzakken of lichaamswarmte.

• Geef warme, niet-­alcoholische dranken indien de persoon bij bewustzijn is.
  Blijf monitoren en zoek zo snel mogelijk medische hulp.

5. Hitte-gerelateerde Aandoeningen

Bij warm weer ligt hitte-uitputting of zelfs een hitteberoerte op de loer.

Hitte-uitputting:
Symptomen: zweten, duizeligheid, zwakte, misselijkheid.
Actie: breng de persoon naar de schaduw, laat drinken, koel het lichaam met natte doeken.

Hitteberoerte (ernstig):
Symptomen: rode, droge huid, snelle hartslag, verwarring, bewustzijnsverlies.
Dit is een medisch noodgeval. Koel onmiddellijk af (bijv. dompelen in koud water) en zoek hulp.

6. Omgaan met Insectenbeten en Steken

Bijensteken, muggenbeten of beten van andere insecten kunnen irritatie veroorzaken, maar soms ook een ernstige allergische reactie.

Milde reacties: Reinig de plek, koel met een koud kompres en gebruik antihistaminica.
Ernstige allergische reactie (anafylaxie):
Let op zwelling van gezicht of keel, ademhalingsmoeilijkheden of duizeligheid.
Gebruik een Epipen indien beschikbaar en zoek direct medische hulp.

7. Basis-CPR en Beademing

Reanimatievaardigheden kunnen levens redden, zeker in afgelegen gebieden.

CPR:
Geen ademhaling en geen reactie? Start borstcompressies (100–120 per minuut) in het midden van de borst.
Beademing:
Als er wél een pols is maar geen ademhaling, geef elke 5–6 seconden een beademing totdat de ademhaling terugkomt of hulp aankomt.

Conclusie

Goede eerste-hulp geneeskunde en de juiste uitrusting kunnen een wereld van verschil maken wanneer je ver van de bewoonde wereld bent. Ongevallen kunnen iedereen overkomen, maar met de juiste kennis kun je snel en doeltreffend handelen. Bereid je voor, oefen deze vaardigheden en overweeg een gespecialiseerde cursus eerste hulp in de wildernis.

In de wildernis ben jij vaak je eigen eerstehulpverlener.
Dus: blijf veilig, wees voorbereid en geniet bewust van de natuur!